درباره‌ی ِ « همه شب »

درباره‌ی ِ « همه شب »

اين شعر ِ - نسبةً - کوتاه ، يکی از عجيب‌ترين اشعار ِ نيماست . غرابت و شگفتی‌يی که در آن موج می‌زند ، منحصر به وزن – که آشکارا از بافتار ِ وزنی ِ معهود ِ نيما فاصله می‌گيرد – نيست . بر مضمون ِ آن نيز ، غرابتی عجيب سايه افکنده است ؛ و روی ِ‌هم‌رفته ، از پيچيده‌ترين و دشوارفهم‌ترين اشعار ِ اوست ؛ البتّه ، اگر بتوان در مورد ِ شماری از شعرهای ِ نيما ، از « فهم » سخن گفت ! اشعاری که فهميدنی نيست ؛ بلکه ، بيشتر ، بايد آن را چشيد . بايد الفاظ ِ آن را از بر کرد ، با آهنگ و موسيقی ِ‌ درونی و بيرونی ِ آن مأنوس و يگانه شد ؛ و اميدوار بود که شايد زمانی ، لحظه‌ای خاص ، چيزی بيشتر نصيب افتد .
آيا روايتی از حضور ِ ايزدبانوی ِ باروری ِ‌شعر است ؟ شايد . و البتّه ، بايد هم اين ايزدبانو ، بر مردی از مردمان ِ دريا ، با چنين هيئتی به جلوه ‌درآيد : گيسوان ِ درازش چون خزه که بر آب !
بهره‌ی ِ خواننده ، مزمزه‌ی ِ اين حضور ِ جادويی و رازگونه است ، و نه بيشتر .
امّا چرا « هرجايی » ؟ ! برخلاف ِ گلشيری [1] ، تصوّر ِ من اين است که زن ِ اين شعر ، « هرجايی » نيز هست ! نه اين که " هرجايی‌بودن " يکی از اوصاف ِ او باشد ؛ بلکه ، اصلی‌ترين مشخّصه‌ی ِ اوست . ايزدبانويی که در سراسر ِ جهان و همه‌ی ِ دوران‌ها ، هرشب و دم‌به‌دم ، به سراغ ِ چندين و چندانی از شاعران ، رفته و می‌رود ، و با همه نرد ِ عشق می‌بازد ، و پاره‌ای از وجود ِ خويش را به تملّک ِ ايشان درمی‌آورَد ، روسپی‌ و هرجايی نيست ؟! مشکل ِ ما در نگاه ِ ماست !

871129

?
پابرگ :
[1] هوشنگ ِ گلشيری ، سال‌ها پيش ، در مجلّه‌ی ِ « مفيد » ( دوره‌ی ِ جديد ؛ شماره‌ی ِ هفتم ، صص 22 - 21 ) در باره‌ی ِ اين شعر ، مقاله‌ای نوشت : " جادوی ِ يک شعر " . تايپ ِ آن مقاله که از من برنمی‌آيد ؛ و ممکن است مصداق ِ تجاوز به حقوق ِ مؤلّف نيز باشد . اسکن هم – به دليل ِ جلد و صحافی – دشوار است ...